Nieuwe Energiewet: verplichtingen, maar ook veel kansen voor ondernemers

Edwin Koers, Manager Business Development en specialist in elektrificatie bij Unica: “Er komt veel op ondernemers af. Maar, naast de verplichtingen die de nieuwe wet met zich meebrengt, ontstaan er juist ook veel kansen. Unica kan ze daarbij helpen.”

Wat houdt de nieuwe Energiewet in?

De nieuwe Energiewet heeft aanzienlijke gevolgen voor zowel het mkb als grote bedrijven. Voor het mkb betekent de wet betere bescherming en meer flexibiliteit in energiegebruik. Bedrijven kunnen bijvoorbeeld profiteren van financiële prikkels door hun elektriciteitsverbruik buiten piekuren te verschuiven. Voor grote bedrijven zijn de implicaties nog groter. Zij moeten rekening houden met striktere regels voor capaciteitsgebruik en kunnen verplicht worden om flexibiliteit te bieden aan het elektriciteitsnet. 

De belangrijkste verandering is dus dat er meer kansen komen om zich met de energiemarkt te bemoeien. Nu is het verplicht om een overschot aan energie – dat is opgewekt door bijvoorbeeld zonnepanelen - terug te leveren aan de netbeheerder. De nieuwe wet bepaalt dat bedrijven energie onder voorwaarden ook mogen doorverkopen. Ook energiecoöperaties mogen energie leveren aan klanten.

De uitdaging van netcongestie

Koers zag de vraag naar elektriciteit sterk toenemen sinds de Green Deal in 2019. “We zien eigenlijk drie globale trends. Eén: ondernemers investeren in elektrische auto’s en vrachtwagens en willen laadpalen installeren. Twee: ze willen slimmer omgaan met energie en systemen aan elkaar koppelen. En drie: bedrijven willen minder afhankelijk zijn van het energienet. Dus zelf energie opwekken met zonnepanelen en opslaan met batterijen.” Problemen rondom netcongestie brengen veel onzekerheid met zich mee, weet Koers. “Stroom is geen gegeven meer, het komt niet gegarandeerd uit je stopcontact. Daarom helpen we bedrijven grip te krijgen op hun energieverbruik en maximaal gebruik te maken van de oplossingen die er zijn.”

Overbelasting van het elektriciteitsnet beslaat een groot deel van de nieuwe wet. Het probleem: op bepaalde piekuren gebruiken we teveel stroom, en beschikt het stroomnet niet over voldoende capaciteit. Koers: “Congestie is vooral ook een datavraagstuk. De gemiddelde belasting van ons elektriciteitsnet is maar 30%. Als we op de pieken letten, bestaat er geen netcongestie. Met de nieuwe wet komt de nadruk te liggen op efficiënt energiebeheer, de integratie van duurzame energiebronnen en betere controle over energieverbruik en -distributie. En dat is precies waar Unica ondernemers bij kan helpen.”

De rol van ACM

De Autoriteit Consument en Markt (ACM) speelt een cruciale rol in het opstellen van de nieuwe Energiewet. De wet geeft de netbedrijven  uitgebreidere bevoegdheden om de markt te reguleren en tarieven vast te stellen op basis van kosten, efficiëntie en stimulering van de energietransitie. De ACM stelt niet alleen de tarieven vast, maar geeft de netbedrijven de ruimte om te controleren op het daadwerkelijke gebruik van de gecontracteerde capaciteit. Bedrijven die hun capaciteit niet optimaal benutten, kunnen hierop aangesproken worden. Deze maatregelen zijn bedoeld om het volle stroomnet beter te benutten en congestie tegen te gaan. “Zeker voor bedrijven die een aansluiting hoger dan 1 MW hebben, komen er verplichtingen, maar bieden de maatregelen ook veel kansen”, aldus Koers.

Om aan de toenemende elektriciteitsvraag te kunnen voldoen, heeft de ACM tien maatregelen voorgesteld die zijn opgenomen in de Energiewet. Samengevat komt dat op het volgende neer: 

• Opbrengsten: De nieuwe wet biedt mogelijkheden om kosten te beheersen door beter energiemanagement en het vermijden van piekbelastingen. Dit kan leiden tot lagere energiekosten en een hogere efficiëntie in het gebruik van beschikbare stroom. Bedrijven moeten echter investeren in slimme systemen die deze voordelen mogelijk maken.
• Flexibiliteit: De wet vereist dat bedrijven flexibeler omgaan met hun energiebehoeften. Dit betekent dat ze systemen moeten implementeren die niet alleen voldoen aan de huidige eisen, maar ook klaar zijn voor toekomstige veranderingen. Flexibele, open-source oplossingen zijn hierbij essentieel om te kunnen inspelen op marktveranderingen en technologische vooruitgang.
• Zekerheid: De continuïteit van bedrijfsprocessen wordt steeds meer afhankelijk van een stabiele en betrouwbare energievoorziening. Door de nieuwe wet moeten bedrijven zorgen voor een solide EMS dat niet alleen voldoet aan de nieuwe regelgeving, maar ook de betrouwbaarheid van de stroomvoorziening waarborgt. Dit is cruciaal om operationele risico's, zoals stilstand door stroomuitval, te minimaliseren.

Als bedrijf inspelen op elektrificatie

De nieuwe energiewet dwingt bedrijven tot een herziening van hun energie-infrastructuur en strategie. Bedrijven die hier al actief mee bezig zijn herkennen dat ze de rol van energiemanager moeten invullen. Voor andere bedrijven is dit een nieuwe, onbekende rol. Bedrijven die zich snel aanpassen en investeren in slimme, flexibele oplossingen zullen niet alleen voldoen aan de wetgeving, maar ook profiteren van kostenbesparingen en een verhoogde betrouwbaarheid van hun energievoorziening.

Hierdoor kunnen ze beter inspelen op de groeiende vraag naar elektrificatie, vooral in sectoren die zich richten op heavy-duty charging. De wet faciliteert innovatie in energiehubs en moet het delen van energie eenvoudiger maken. Het vormt een cruciale stap in de energietransitie. In september moet de wet nog langs de Eerste Kamer. Als dat lukt, treedt de wet in 2025 in werking.

Heb je vragen over de Energiewet, of wil je onderzoek doen naar de mogelijkheden om je gebouw optimaal voor te bereiden of het creëren van een energiehub? Neem dan vooral contact met ons op!